Toekomstvoorstellingen zijn zelden toekomstvoorspellingen. Het zijn projecties van onze angsten vandaag. In Vermogen van De Koe wordt dat, anno 2023: China dat het water van Europa privatiseert, middenklassers in tentenkampen, een boven- en een onderwereld. Die toekomst verontrust, maar dat is niet waar Vermogen echt om draait. Wel: hoe zullen we ons daartoe verhouden? Doe en denk je mee met de ontwikkelingen? Of ga je ertegenin? Tenminste, als doen en denken nog een verschil maken.
Het werkelijk verontrustende aan Vermogen is dat we net heel weinig vermogen. Op scène een koppel van rond de vijftig, in een geleasede Mercedes van 50.000 euro. Zowel in 2013 als in 2023 rijden ze terug uit Kroatië: ooit samen geëngageerd, nu samen kinderloos, verworden tot een overwerkte manager in een groene investeringsbank en een wegbezuinigde socioloog. Zij zit links aan het stuur, maar kijkt rechts. Hij laat zich rechts meevoeren, maar oreert links over de ondeugden van het kapitalisme. Welkom in ‘postcrisistijd’. Er ligt veel achter hen, dat ineens ook verloren bleek. Tijd. Principes. Wij-gevoel. Opwinding. Liefde die meer is dan toeschietelijkheid.
Wat rest, is een koppel in een auto zoals dat met koppels in auto’s gaat. Ze kissebissen over de Tomtom en elkaars spreektoon. Het is hen allemaal overkomen. En ze weten het. Maar wat baat het daarover te denken als je doet wat je doet, en de file onwrikbaar vast zit? ‘Nergens te veel op focussen, dat is de beste concentratie.’
Het lijkt het principe van de voorstelling zelf. Willem de Wolf en Lineke Rijxman horen bij de meest wereldbewuste makers, en hebben dus veel te vertellen. Dat structureren ze vanuit hun twee leren zetels volgens de tweespraak: links tegen rechts, tegen- versus meedenken, Europa versus China, vroeger versus morgen. Om dan alles dooreen te hutselen, met een paar straffe boutades. ‘Je bent passé. Europees. Niet voorbereid op calamiteiten.’
De ware krachttoer is hoe ze een prangend tijdsbeeld en een relatiedrama over elkaar schuiven. Het resultaat, finaal in 2043, is even aardedonker als onnoemelijk licht. Wij mensen vermogen niets, tenzij samen overleven.