‘I march in the parade of freedom but as long as I love you I am not free’, staat er op de folder van de voorstelling ‘The Marx Sisters’, een co-productie van de KOE en STAN. Het is de titel van een performance van multimedia-kunstenaar Sharon Hayes over de overlap tussen liefde en politiek en perfect voor ‘The Marx Sisters’, dat gaat over Laura en Tussy Marx. Als de enige twee nog levende kinderen uit het gezin Marx als hun vader in 1883 overlijdt worstelen ze met zijn politieke en literaire nalatenschap, met elkaar en met zichzelf.

Maar dat zijn niet de enige worstelingen die er gaande zijn. ‘The Marx Sisters’ gaat ook over het maken van ‘The Marx Sisters’, en alle vragen en twijfels die daar bij komen kijken. In plaats van alleen een geschiedenis van de levens (en noodlottig eindes, van allebei) van Laura en Tussy is de voorstelling een mengeling van hun persoonlijkheden en die van de acteurs zelf. Natali Broods als Laura: ‘Het is belangrijk dat we dit beeld goed voor ogen houden. Tussy, de jongste dochter van Karl Marx…Tussy, wat een verschrikkelijke naam eigenlijk.’ Sara de Roo, als Tussy: ‘Ik vind Tussy een prima naam.’ Willem de Wolf (verantwoordelijk voor de tekst en alle mannenrollen): ‘En dan zien ze elkaar.’

De voorstelling wordt bijna gemaakt waar het publiek bijzit: naast dit soort discussies en aanwijzingen krijgen we te horen wat Broods en De Roo zelf van Marx en zijn dochters vinden, hoe ze zich hebben voorbereid op hun rollen, en hoe De Wolf de voorstelling oorspronkelijk voor zich zag. Aanpassingen (‘Ik zou nu gewoon naar het verhaal gaan. Het verhaal van die twee zussen’), kostuumwisselingen en decorverbouwingen gebeuren op het toneel. De mannen van het licht en de muziek zitten er pontificaal bij.

Onnodig ingewikkeld? Misschien, maar het werkt wel. Per slot van rekening zijn er veel overeenkomsten tussen het reconstrueren van de levens van historische figuren, die alleen bewaard zijn gebleven in foto’s en brieven, en het maken van een toneelvoorstelling. Voor beiden heb je verbeeldingskracht, inlevingsvermogen en creativiteit nodig. Als je helemaal wilt meegaan in de levens van Laura en Tussy moet je niet bij ‘The Marx Sisters’ zijn – en eerlijk gezegd missen we die kans wel een beetje. Maar daar staat tegenover dat de zussen, of beter gezegd deze fictionele versie van de zussen, de geschiedenis ontstijgen en deel worden van een groter verhaal over de manieren waarop je, als publiek figuur, je eigen leven, of als kunstenaar, dat van iemand anders kunt manipuleren. Waar Laura en Tussy zelf, erfgenamen van de grote Marx, zelf ook het nodige van wisten.

Dat ‘The Marx Sisters’ een geslaagde voorstelling is komt natuurlijk ook door de acteurs. Sara de Roo is overtuigend als de felle Tussy, Natali Broods evenzeer als de meer melancholieke Laura, en Willem de Wolf als vaderfiguur/echtgenoot past er precies tussen. Met z’n drieën zorgen ze ervoor dat we iets beter snappen wat het betekent om een leven te leiden waarin liefde en politiek hetzelfde lijken te zijn.