De hedendaagse obsessie met identiteit (en seks) baarde veel nieuwe woorden en letters van Amerikaanse snit, zoals ‘woke’, ‘ally’ of LGBTQ. Kwestie van alles juist te benoemen en niemand te beledigen. Gedaan met dubbelzinnigheden. Maar ook gedaan met spelen: in dit secuur aangeharkte parkje van weldenkendheid mag niemand nog doen alsof hij een ander is. Toch blijkt dat parkje een mijnenveld. Dat leert ons seks(e)(n) van de KOE en mugmetdegoudentand.

Vandaag lachen we meewarig met toeschouwers die 200 jaar geleden nog zo opgingen in een stuk dat ze achteraf de ‘slechterik’ afrosten. Snapten die niet dat een acteur op het podium niet zichzelf is? Zoveel slimmer zijn we nochtans niet: vandaag kan je in Hollywood geen gay of transgender personage spelen zonder dat ook te zijn. Anders zijn pek en veren over die ‘appropriatie’ je deel.
Zijn we het recht om te spelen dan kwijt? Hoe moeten we elkaar dan nog ooit begrijpen? Diende theater net niet om het beest in onszelf in de ogen te kunnen kijken, zonder de gevolgen te dragen?

Vandaag vinden we het ook tenenkrommend naïef hoe Johann Wolfgang von Goethe in zijn Wahlverwandtschaften de wereld opdeelt in een wilde natuur en de redelijke cultuur. Zag hij dan niet dat er altijd een gat gaapt in de cultuur zelf, waar de ‘natuur’ – het onredelijke, geweld, seks – de cultuur binnen gulpt? Maar ook daar lachen we te vroeg…

Neem nu seks. Daar weten we nu wel alles van, toch? We stelden genderconstructies en -geweld aan de kaak en omarmden ‘niet-heteronormatieve’ seksuele identiteiten. Iedereen kan nu zichzelf zijn. Maar zo belandden we ongemerkt terug bij Goethe’s start. Hij plakte woorden als natuur en cultuur op dingen waar hij de vinger niet op kon leggen. Wij doen hetzelfde met lettertjes en neologismen. Maar dat brengt ons geen stap dichter bij de werkelijkheid erachter. Integendeel. Het discours daarentegen staat even stijf van de moraal.

Seks is geen spel meer, maar een onaantastbare identiteit (en als die ons niet aanstaat, medicaliseren of demoniseren we ze wel). Het verschil met Goethe? We hebben geen flauw idee meer van ‘de natuur’. In het Antropoceen is alles cultuur. We bekampen geen natuur maar culturele schijngestalten, die we zo ernstig nemen dat het lijkt alsof we ze verwarren met de werkelijkheid.

Zo beroven we onszelf van de mogelijkheid om te spelen met woorden en beelden, hoe krakkemikkig ze de werkelijkheid ook vervangen. Ondertussen staat die werkelijkheid zelf op instorten door een ecologische crisis zonder voorgaande. Seks(e)(n) van de KOE en mugmetdegoudentand toont hoe dramatisch dat kan uitpakken.

Hun wapen: spelen! Met woorden en beelden! Maar wel op het scherp van de snee. Slechts een haarbreedte verwijderd van wie ze zelf zijn. Maar net die haarbreedte telt: ze opent het veld om echt te spelen met betekenissen, om kwesties te benoemen én te ontmijnen in één beweging.

Bron: www.theaterfestival.be/voorstellingen/seksen/